Έχεις φτάσει στο σημείο να νιώθεις ότι, όσο κι αν κοιμηθείς ή ξεκουραστείς, παραμένεις μονίμως κουρασμένος;
Κρυολογείς εύκολα και μόλις κάπως συνέλθεις αρρωσταίνεις ξανά;
Αισθάνεσαι πόνους σε όλο σου το σώμα και ιδίως στην πλάτη και υποφέρεις αρκετά συχνά από πονοκεφάλους και ημικρανίες; Συμβαίνουν όλα αυτά παρόλο που τρέφεσαι υγιεινά, γυμνάζεσαι τακτικά και γενικά κοιμάσαι χωρίς διακοπές;
Σε τέτοιες περιπτώσεις αναζητούμε αυτόματα σημάδια κόπωσης στο σώμα μας και στη φυσική μας κατάσταση. Έτσι προσπαθούμε να ρυθμίσουμε το πρόβλημα δοκιμάζοντας πρακτικές λύσεις, όπως την πρόσληψη κάποιου σκευάσματος πολυβιταμίνης, την προσπάθεια βελτίωσης της διατροφής μας ή του ύπνου μας, την αύξηση ή μείωση της σωματικής άσκησης.
Το τελευταίο πράγμα που μας περνά από το μυαλό είναι ότι η φαινομενικά αδικαιολόγητη κούραση προέρχεται από τον τρόπο σκέψης μας. Πρόκειται δηλαδή για ψυχική κόπωση.
Η πνευματική ή ψυχική κόπωση είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υπερβολική πνευματική / νοητική δραστηριότητα, καταιγισμό σκέψεων, υπερδιέγερση και συνεχή πνευματική εγρήγορση, κάτι που οδηγεί στην εξάντληση. Πηγάζει από την υπέρμετρη χρήση του νου και τελικά εκδηλώνεται με σωματικά συμπτώματα.
Διάφορα αισθητηριακά, συναισθηματικά και ψυχολογικά ερεθίσματα απαιτούν τη συνεχή προσοχή σου, μπλοκάροντας έτσι τη δυνατότητά σου να παραμένεις λειτουργικός και συγκεντρωμένος και κατά συνέπεια μειώνοντας την απόδοσή σου στην πνευματική σου εργασία. Μάλιστα η ψυχική κόπωση θεωρείται μια από τις σημαντικότερες αιτίες ατυχημάτων στη σύγχρονη κοινωνία.
Οι λόγοι που μας οδηγούν στην ψυχική κόπωση συνοψίζονται στους εξής:
#1 Τα πάντα γύρω σου εξαντλούν το μυαλό σου
Αιτία της πνευματικής κόπωσης είναι η υπερβολική και χωρίς μέτρο σωματική και διανοητική δραστηριότητα που έχουν υποστεί το σώμα και το μυαλό σου στο σύγχρονο τρόπο ζωής, που είναι χαοτικός, ανταγωνιστικός και άκρως απαιτητικός.
Η βιομηχανική επανάσταση, η μαζική παραγωγή τροφίμων και αγαθών καθώς και ο καταναλωτισμός έχουν κάνει πιο εύκολη την καθημερινότητά μας κατά μία άποψη. Δε χρειάζεται να κυνηγήσουμε για να εξασφαλίσουμε την τροφή μας, έχουμε στη διάθεσή μας μια ποικιλία συσκευών, μηχανημάτων και εφαρμογών που διευκολύνουν την εργασία μας, το νοικοκυριό μας και τις μετακινήσεις μας, και η εκπολιτισμένη κοινωνία μας είναι οργανωμένη χάρη σε συστήματα, κατάλληλες υποδομές και θεσμούς, που ρόλος τους είναι να μας εξυπηρετούν και να μας προστατεύουν.
Όμως για να τα πετύχουμε όλα αυτά ασκήσαμε απίστευτη πίεση στον πλανήτη μας και στο περιβάλλον, τελικά φτάσαμε στο σημείο να βομβαρδιζόμαστε συνεχώς από ειδήσεις κι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που παγιδεύουν την προσοχή μας, ο πληθυσμός της γης έχει αυξηθεί υπερβολικά, η ανεργία δεν μπορεί να καταπολεμηθεί, η εκπαίδευση και η πρόνοια δεν επαρκούν και πολλοί λαοί μαστίζονται από τη φτώχεια, τους πολέμους, τις κοινωνικές ανισότητες και την έλλειψη δικαιοσύνης.
Και με όλα αυτά η ζωή σου έχει χάσει την απλότητά της. Είναι δεδομένο ότι πρέπει να δουλεύεις σκληρά και να είσαι μονίμως σε ετοιμότητα. Ακόμα και η χαλάρωση έχει εμπορευματοποιηθεί.
Όταν ο νους και το σώμα σου δέχονται τόσο μεγάλη πίεση είναι φυσική απόρροια η δυσλειτουργία τους και η δυσκολία σου να προχωρήσεις απρόσκοπτα τη ζωή σου. Οι συνέπειες στην υγεία σου θα κάνουν την εμφάνισή τους αργά ή γρήγορα.
Οι πιθανότητες εμφάνισης καρδιακών νοσημάτων αυξάνονται και η επίδραση του τρόπου ζωής στο κυκλοφορικό σύστημα εμποδίζει την ομαλή ροή του αίματος στο σώμα και στον εγκέφαλό. Σταδιακά γίνεσαι πιο επιρρεπής στις ιώσεις και το ανοσοποιητικό σου σύστημα αδυνατεί να τα βγάλει πέρα, ο μεταβολισμός και η πέψη επηρεάζονται αρνητικά, κοιμάσαι λιγότερο ή έχεις κακή ποιότητα ύπνου και χάνεις τη φυσική δυνατότητα άντλησης βιταμινών και θρεπτικών συστατικών από τις τροφές, ιδίως όταν δεν καταναλώνεις επαρκείς ποσότητες τροφίμων που τα παρέχουν.
#2 Πιστεύεις ότι ο καφές και το αλκοόλ θα σε βοηθήσουν να ανταπεξέλθεις
Η πίεση που επιβάλεις στη σωματική και πνευματική σου ευημερία εξαιτίας των αναπόφευκτων αναγκαιοτητών της καθημερινής ζωής μπορεί να γίνει τόσο αφόρητη, που να μη βρίσκεις διέξοδο από αυτή.
Η ψυχική κόπωση, οι αιτίες της και τα συμπτώματά της γίνονται δυστυχώς πολύ εύκολα φαύλος κύκλος στον τρόπο ζωής σου. Όσο περισσότερη πίεση δέχεσαι, τόσο χειρότερες αποφάσεις παίρνεις, κι αυτές με τη σειρά τους αυξάνουν την πίεση, αναγκάζοντάς σε να προσφύγεις σε ακόμα περισσότερο πρόχειρες και εφήμερες λύσεις των θεμάτων που έχεις να αντιμετωπίσεις.
Θέλεις να είσαι ανά πάσα στιγμή ενήμερος για τη ζωή των άλλων μέσω των μέσω κοινωνικής δικτύωσης, ένα εργαλείο που συχνά αποτελεί τον πιο βολικό και αποτελεσματικό τρόπο κοινωνικοποίησης, αφού όλοι είμαστε διαρκώς απασχολημένοι με τη δουλειά μας ή τη φροντίδα της οικογένειάς μας.
Υποχρεώνεις τον εαυτό σου να συντονίζεται με τον παλμό της εποχής, νιώθεις πως πρέπει να είσαι πάντα ενημερωμένος για τις τρέχουσες εξελίξεις στον κόσμο, ώστε να δείχνεις άνθρωπος με μόρφωση και ισχύ. Λογική συνέπεια όλων αυτών είναι να μη δίνεις καθόλου χρόνο για να ασκηθείς και να τραφείς σωστά.
Κι έτσι για να κρατηθείς σε εγρήγορση και να νιώσεις καλύτερα καταφεύγεις σε λύσεις ανάγκης. Πίνεις πολύ καφέ για να μπορείς να είσαι αδιάκοπα αποδοτικός και πολύ αλκοόλ για να μπορέσεις τελικά να χαλαρώσεις.
Όμως η υπερκατανάλωση αυτών των δύο «βοηθημάτων» βαθμιαία βλάπτει την υγεία σου, σαμποτάρει την ηρεμία σου και την πνευματική σου διαύγεια και τελικά επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά.
Όσο περισσότερο προσπαθείς να βρεις μια γρήγορη λύση για να αντισταθείς στην έλλειψη ενέργειας που βιώνεις, τόσο περισσότερο θα κουράζεσαι και συνεπώς θα μειώνεται η ενεργητικότητά σου.
#3 Προσπαθείς πάντα να κρατάς απασχολημένο τον εαυτό σου
Στις μέρες μας δεν ξέρουμε πια πώς να περνάμε χρόνο χωρίς να κάνουμε τίποτα.
Κάνε μια παύση. Ήρθε η ώρα ζήσεις τη στιγμή απλώς υπάρχοντας. Αισθάνσου σα να έχεις ήδη αρκετά, σα να έχει ακριβώς όσα θα ήθελες. Νιώσε ευγνώμων γι’ αυτά.
Φαίνεται απλοϊκό, κι όμως οι περισσότεροι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο για κάτι τέτοιο. Στην πραγματικότητα έχουμε άπλετο χρόνο. Το κλειδί για να υπερνικήσεις την εκδήλωση και το φαύλο κύκλο της πνευματικής κόπωσης είναι να αλλάξεις την οπτική σου για τα πράγματα.
Αν ζεις κάθε λεπτό, ώρα και μέρα αφιερώνοντας χρόνο να συλλογιστείς τι ακριβώς κάνεις και γιατί το κάνεις, αν αποφεύγεις τις ατέλειωτες σκέψεις αναλύοντας γεγονότα του παρελθόντος και εξαντλώντας κάθε πιθανό σενάριο για τα μελλοντικά σου σχέδια, και απλώς κάνεις μόνο ό,τι έχει προτεραιότητα, τότε οι στόχοι σου θα γίνουν πιο εσωτερικοί και οι προθέσεις σου θα περιοριστούν σε ό,τι είναι σημαντικότερο για σένα για να έχεις μια λειτουργική και υγιή ζωή.
Βασίλης Σέμπος
